Η Γέννηση του Καλαμποκιού:

Μα-ίζ

Τεοτισόντε

Περίληψη:
…Μια εποχή όπου τα ζώα μιλούσαν είπαν στους ανθρώπους:
Ακολουθείστε μας, θα πάμε να σας δείξουμε το μέρος όπου οι Θεοί Τζακόλ και Μπιτόλ έχουν διαλέξει ένα καινούργιο δώρο για εσάς.
Οι Μάγια τους ακολούθησαν, μπροστά πήγαιναν τα ζώα, Το (Jaguar) γάτος του βουνού και το (Coyote) Τσακάλι, όπου τους άνοιγαν δρόμο, τα πουλιά πετούσαν από πάνω τους με τα φτερά τους προφύλαγαν από τις καυτερές αχτίδες του ήλιου. Περπατούσαν στο μονοπάτι που ακολουθούσε την ίδια πορεία με τον ήλιο, αυτό που διάβαινε από τους δρόμους του Τσικίν.
Στο τέλος του μονοπατιού βρήκαν πραγματικά το δώρο των Θεών που το φύλαγαν για αυτούς.
Ήταν ένα πανέμορφο μωρό, για κρεβάτι του είχε τα σμαραγδένια χορτάρια, προστατευόμενο από τη σκιά ενός όμορφου δένδρου.
Ήταν τόσο χαριτωμένο το μωρό που το ονόμασαν Τεοτισόντε, που εννοεί (φυτό των Θεών, αγριόχορτο που ευδοκιμεί μόνο στα οροπέδια της Κεντρικής Αμερικής, μπορεί να διασταυρωθεί με το καλαμπόκι και να παράγει διαφορετικές ποικιλίες) γιατί ήταν καρπός μιας αχτίδας του ήλιου με ένα κύμα του ποταμού που διέτρεχε την γη του Παξίλ και Καγιαλά.
Πήραν το μωρό από το μέρος που το βρήκαν με την συγκατάθεση των Θεών Τζακόλ και Μπιτόλ. Με στοργή, αγνότητα και προσοχή το τοποθέτησαν στο ίδιο ουράνιο παλάτι, του πιο ηλικιωμένου που ήταν στα ψηλά κλαδιά ενός δένδρου της Σέϊμπα. Του έδωσαν για συντρόφισσα στα παιχνίδια του την πιο μικρή, πιο όμορφη, πιο αγαπημένη από τις κόρες του, την Μα-ιζ.

Η Μα-ιζ ήταν όμορφη σαν το απαλό φως του φεγγαριού, μάτια σκούρα σαν τη νύχτα, επιδερμίδα χλωμή σαν της μπανάνας, στόμα φιλήδονο και ζουμερό σαν να ήταν από μεταξένια πούπουλα, από όπου φαινόταν μικρούτσικα κάτασπρα δόντια, σαν το χαλάζι, αυτό όπου έπεσαι πάνω στους παππούδες μας στη μακρινή πεζοπορία τους.

Είχαν περάσει χρόνια από τον καιρό που οι μεγάλοι παππούδες μας είχαν λάβει το δώρο των θεών, μέχρι που ο Τεοτισόντε και η Μα-ιζ δεν ήταν πια παιδιά, είχαν μετατραπεί σε δυο υπάρξεις όπου την καρδιά τους είχε τσιμπήσει η σφήγκα της αγάπης. Την ίδια ώρα που τα πουλιά κελαηδούσαν οι Μεγάλοι παππούδες μας οι Μάγια γονατιστοί ύψωσαν τις προσευχές τους στους Θεούς τους:
Ω! Τζακόλ και Μπιτόλ κοίταξέ μας, άκουσέ μας, μην μας αφήνεις να χαθούμε , δώσε μας το σημάδι του λόγου σας :
Πότε φεύγει ο ήλιος και η μέρα, πότε νυχτώνει, πότε ξημερώνει, οδήγησέ μας από το γαλάζιο δρόμο, δώσε μας ειρήνη. Τελειώνοντας την προσευχή τους είδαν ότι φάνηκε στον γαλάζιο θόλο του ουρανού, η παρουσία του Τζακόλ και Μπιτόλ σε φόρμα ενός λαμπρού μεγαλοπρεπή ήλιου. Τότε σηκώθηκαν από γονατιστοί που ήταν και κατευθύνθηκαν προς το μέρος που είχαν αφήσει την Μα-ιζ και τον Τεοτισόντε, τα πολυαγαπημένα τους παιδιά, τους συντρόφευαν τα πουλιά κελαηδώντας, αλλά δεν τα βρήκαν πουθενά.
Οι Θεοί είχαν μεταμορφώσει τα αγαπημένα τους παιδιά σε δυο συγγενικά φυτά, που ανάμεσα στα φύλλα τους που έμοιαζαν σαν πράσινες ξιφολόγχες, βλάστιζαν μπουμπούκια φουσκωμένα από μικρούς κάτασπρους κόκκους.
Οι μεγάλοι παππούδες κατάλαβαν ότι οι Θεοί έκαναν το θαύμα τους, τους είχαν μεταμορφώσει σε φυτά κι όχι μόνο αλλά οι καρποί του θεϊκού αυτού φυτού έδειχναν τα ξανθά μαλλιά του Τεοτισόντε και τα λευκά δόντια της Μα-ιζ
Έτσι οι δημιουργοί Τζακόλ και Μπιτόλ έδωσαν στους Μάγια για κύρια τροφή τους καρπούς αυτού του φυτού, όπου του έδωσαν το όνομα Μα-ιζ σε ανάμνηση της όμορφης κι αγαπημένης τους κόρης.

Μεταφρασμένο από Γαβριήλ Παναγιωσούλη σε περίληψη από τους μύθους της Γουατεμάλας,
Συγγραφέας: Francisco Barnoya Gálvez, Guatemala 1985
Título original (El Nacimiento del Maíz)

Γαβριήλ Παναγιωσούλης