Χριστουγεννιάτικες Σταλαγματιές

Ένα χαρτόνι, ζωγραφισμένη μια φάτνη, στημένη σ’ ένα ξύλο, παιδικές φωνές να ψάλλουν τα κάλαντα, το Χριστός γεννάτε σήμερον, με την ελπίδα ένα φιλοδώρημα, μια μπουκιά ψωμί, το χάραμα να τρέχουν στην εκκλησία να κάνουν χρυσό δόντι, μετά η λαχτάρα να γευτούν το Χριστουγεννιάτικο φτωχικό φαγητό εάν υπήρχε, ο παπάς ο άξονας της ύπαρξης του χωριού, αυτός που κρατούσε ‘δεφτέρι’ λες και ήταν μπακάλης των βαπτίσεων, γάμων, θανάτων, αυτός που μας έλεγε για την γέννηση του θεανθρώπου. Απ’ έξω απ’ την εκκλησία κόχλαζαν τα πάθη, οι σκοτωμοί, η πείνα, η δυστυχία, η κοινωνία μας μικρή , ο κόσμος μας, τόσο κλειστός όσο χώραγε το μάτι σου. Και όμως ήταν Χριστούγεννα!

Πρώτη φορά στην Αθήνα σε υπόγειο στην Καλλιθέα το κρύο τσουχτερό, αποβραδίς είχαμε προμηθευτεί μια κονσέρβα Αργεντινής Corned beef θα τρώγαμε κρέας. Του τηγανιού η λαδιά γέμισε την ατμόσφαιρα, μπήκε στα πνευμόνια μας, μας γέμισε ελπίδα αισιοδοξία, στην επαρχία ο εμφύλιος συνεχιζόταν, κι όμως ήταν Χριστούγεννα.

Ήρθε η θάλασσα σαν λυτρωτής, βρέθηκα στην Χάβρη Γαλλίας με βαπόρι Λίμπερτι φορτωμένο σιτάρι μας επισκέφτηκαν πολλά άτομα, μια οικογένεια Έλληνες, ο άνδρας έλεγε ότι ήταν ράφτης, ερχόταν κι έτρωγε μαζί με τη γυναίκα του κι ένα κοριτσάκι. Όλοι καταλάβαμε ότι το ράφτης ήταν πρόσχημα, κλείναμε τα μάτια, ήταν Χριστούγεννα.

Ήρθε η φιλόπτωχος, κάποιας ενορίας της Νέας Υόρκης, μερικές συμπαθητικές κυρίες, μαζί τους κι ένας ιερέας, μας μοίρασαν δωράκια γλυκά απ’ την πατρίδα, ξημέρωνε Χριστούγεννα, την προηγούμενη μέρα είχε έρθει κι αυτός ο προξενικός λιμενάρχης ο κ. Καν.. οποίος ούρλιαζε προσπαθώντας ν’ ανακαλύψει έλληνες εχθρούς του καθεστώτος. Ήρθε και η ώρα συσσιτίου αυτοί μας φέρθηκαν πιο ανθρώπινα μας τάισαν γέμιση γαλοπούλας με cranberry sauce μετά ήρθαν οι δεσμοφύλακες βαρώντας τη μαγκούρα τους για κλείσιμο, σιωπητήριο,
Εκεί ήρθαν τα όνειρα, περνούσαν τα τζάμια με τα κάγκελα, ο αντικατοπτρισμός των φώτων του Μανχάταν στην επιφάνεια του ποταμού, η διαμαρτυρόμενη βοή της Μπουρού, τα δάκρυα, η ανημποριά, η λύτρωση του ύπνου. Ήταν Χριστούγεννα στο νησί Έλλις.

Ο Ινδικός Ωκεανός είχε βαλθεί να μας βουλιάξει, μέσα στην κοσμοχαλασιά αυτή, μέσα στην κιβωτό της Βαβέλ οι ελλείψεις στα τρόφιμα τεράστιες, ο μάγειρας ένας Κεφαλλονίτης αρνήθηκε να ζυμώσει ψωμί ‘δεν το λέει η σύμβαση’ τα μέσα πρωτόγονα, το περισσότερο πλήρωμα ξένοι, ξένη και η σημαία του πλοίου. Όσο υπήρχε αλεύρι ζύμωνα εγώ, ερχόταν Χριστούγεννα.

Οι λιτανείες (posadas) διαδεχόταν η μια την άλλη, όλες κουβαλούσαν το ομοίωμα του Ιησού (Él Niño) και προσπαθούσαν να βρουν φιλοξενία να το κρύψουν σε σπίτια νοικοκυραίων, σύμφωνα με τα τοπικά έθιμα. Περνούσαν απ’ έξω απ το σπίτι μου. Νεαρά άτομα έτρεχαν πάνω κάτω, οι γυναίκες έψαλλαν… ερχόταν Χριστούγεννα. Παρακολουθούσα σιωπηλός! Τι να πω; Οι δουλειές δεν πήγαιναν καλά, βρισκόμουν σε δίλλημα, καινούργιος σε αυτή την περιοχή σε μια πόλη με υψόμετρο 3000 μέτρων με ένα κλίμα ανοιξιάτικο με τους περισσότερους κατοίκους να μην έχουν δει ποτέ θάλασσα, ένα κράτος απογόνων των Μάγια με το παραδοσιακό τους Χριστουγεννιάτικο φαγητό ‘ταμάλες’, χοιρινό κοκκινιστό τυλιγμένο με καλαμποκίσια ζύμη σε μπανανόφυλλα, ετοιμαζόταν όλοι να υποδεχτούν την γέννηση του Θεανθρώπου γλεντώντας, όταν την παραμονή μας ήρθε επείγουσα εντολή, το αναμέναμε άλλωστε, πήγαμε στο Materno Infantil. Έτσι ήρθε στον κόσμο η πρώτη μας κόρη την ημέρα των Χριστουγέννων ένα Χριστουγεννιάτικο δώρο, παλαιότερα λέγανε μας ήρθε η επίσκεψη του Πελαργού από τότε μέχρι σήμερα εορτάζουμε κάθε χρόνο διπλά την ημέρα των Χριστουγέννων.
Έχουν περάσει πολλά, πολλά χρόνια και το πιο παράξενο μου φαίνεται πως ήταν χθες!

Καλά Χριστούγεννα σε όλους σας.

Γαβριήλ Παναγιωσούλης