Τετάρτη 14 Νοεμβρίου 2012

H Γέννηση του Καλαμποκιού


                                                 Cuentos y Leyendas de Guatemala                                                    
                                                      El nacimiento del Maíz
                                                         FRAGMENTO 
                                                 Frrancisco  Barnoya Galvez
                                Μύθοι και Παραδόσεις της Γουατεμάλας 
                                             Η γέννηση του καλαμποκιού.
                                     ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ


 …περπατούσαν σε ένα μονοπάτι που ακολουθούσε  την ίδια κατεύθυνση με τον ήλιο, που διάβαινε από τους δρόμους του Τσικίν, στο τέλος βρήκαν πραγματικά το δώρο των Θεών που το προόριζαν για αυτούς.
Ήταν ένα πανέμορφο αγοράκι που είχε για κρεβάτι του τα σμαραγδένια χορτάρια. Ξεκουραζόταν κάτω απ’ τη σκιά ενός όμορφου δένδρου (zapotal)  και ήταν τόσο χαριτωμένο που αργότερα το ονόμασαν ΤΕΟΣΙΝΤΕ γιατί ήταν καρπός της αγάπης μιας αχτίδας του ήλιου και ένα κύμα του ποταμού που διέτρεχε το Παξίλ και Καγιαλά και που οι Θεοί του είχαν δώσει ανθρώπινη μορφή  για να εκδηλώσουν την αγάπη τους προς τους μεγάλους παππούδες μας τους Μάγια…..
Το ίδιο απόγευμα οι μεγάλοι Παππούδες μας οι  Μάγια, πήραν τον Τεοσίντε από το μέρος που τον βρήκαν κατανοώντας  πως ήταν οι αγαπημένοι του Τσακόλ και Μπιτόλ.
Με  περίσσια στοργή, αγνότητα και προσοχή τον τοποθέτησαν στο ίδιο ουράνιο παλάτι του ποιο ηλικιωμένου μεταξύ τους που ήταν στα πιο ψηλά κλαδιά ενός τεράστιου δένδρου ‘Ceiba’ και του έδωσαν για συντρόφισσα στα παιχνίδια του την πιο μικρή, όμορφη  και αγαπητή από τις κόρες του την ΜΑ-ΙΖ.
Η Μα-ίζ ήταν όμορφη σαν το απαλό φως του φεγγαριού, με μάτια σκούρα σαν τη νύχτα, επιδερμίδα χλωμή σαν την φλούδα της Μπανάνας, στόμα φιλήδονο και χυμώδες σαν μεταξένια πούπουλα και μέσα σ’ αυτό το στόμα είχε μικρά άσπρα δόντια σαν το χαλάζι που έπεσε πάνω στους Μεγάλους Παππούδες μας σε μια φάση της μακρινής τους πεζοπορίας.
       Πολλές φορές είχε ανατείλει ο ήλιος απ’ το Λικίν και άλλες τόσες φορές είχε δύσει απ το Τσικίν, απ’ την ημέρα που οι μεγάλοι Παππούδες μας έλαβαν στο Παξίλ και Καγιαλά το δώρο των Τζακόλ και Μπιτόλ. Τόσες πολλές φορές είχε συμβεί αυτό που η Μα-ίζ και ο Τεοτισόντε δεν ήταν πια μωρά. Είχαν μετατραπεί σε δυο υπάρξεις που τις καρδιές του τις είχε τσιμπήσει η σφήγκα της αγάπης.
Την ημέρα  (Κιν) που γυρίσαμε να τους συναντήσουμε είχαν τελειώσει το γάμο τους και ήταν η στιγμή που θα δινόταν ο ένας στον άλλο, εκεί που οι Θεοί είχαν ορίσει σε μια κρυψώνα της όχθης του ποταμού. Οι Θεοί θέλουν να έχετε αυτόν τον απομακρυσμένο και όμορφο τόπο για νυφικό σας κρεβάτι, ώστε οι θωπεύσεις σας και γλυκόλογα της αγάπης να συγχέονται με τα παράπονα του ποταμού, έτσι δεν θα σας ακούει κανείς.
……………………………………………………………….......
  Οι Μεγάλοι Παππούδες μας θα σας συνοδέψουν, τραγουδώντας, ευλογώντας και δοξάζοντες στο κατάλληλο μέρος κι εκεί θα σας αφήσουν να δοθείτε  στις πιο όμορφες τρέλες της αγάπης……………………………………………………………
Οι Μεγάλοι Παππούδες μας Μάγια ύψωσαν στον Τζακόλ και Μπιτόλ τις ικεσίες τους.
Προσκυνούμε υψώνοντας τα χέρια μας.  Ω! Τζακόλ! Ω! Μπιτόλ!........μην μας αφήνεις να χαθούμε οδήγησέ μας απ το γαλάζιο δρόμο…. Δείξε μας πότε ξημερώνει…
Τελειώνοντας την  προσευχή τους είδαν ότι φανερώθηκε στον γαλάζιο θόλο τ’ ουρανού        η υπέροχη παρουσία του Τζακόλ και Μπιτόλ σε μορφή του πιο μεγαλόπρεπου ήλιου.
…κατευθύνθηκαν προς το μέρος που είχαν αφήσει την προηγούμενη νύχτα την Μα-ίζ και τον Τεοτισόντε. Παρόλο που έψαχνα και στα πιο απομακρυσμένα μέρη δεν τους βρήκαν πουθενά.
Ο Τζακόλ και Μπιντόλ οι δημιουργοί είχαν μεταμορφώσει τους αγαπημένους τους σε δυο  συγγενικά φυτά και ανάμεσα στα φύλλα τους που μοιάζουν σαν πράσινες ξιφολόγχες βλάστιζαν μπουμπούκια φουσκωμένα από μικρούς κάτασπρους καρπούς. 
Ο Τζακόλ  και Μπιτόλ είχαν κάνει το θαύμα τους. Τους  είχαν μεταμορφώσει σε φυτά όχι μόνο γιατί το ήθελαν αυτοί, αλλά γιατί ο καρπός του θεϊκού αυτού φυτού έδειχνε  τα ξανθιά  μαλλιά    του Τεοτισόντε και τα λευκά δόντια της Μα-ίζ.
Από τότε κατ’ εντολή των Τζακόλ και Μπιτόλ… των δημιουργών των μεγάλων  Παππούδων Μάγια είχαν για κύρια τροφή τους καρπούς αυτού του φυτού, οι οποίοι  δώσανε το όνομα «στην θύμηση»  της πιο όμορφης και αγαπημένης τους κόρης ΜΑΪΖ   
 

Μετάφραση αποσπάσματος (Η Γέννηση του Καλαμποκιού) από το βιβλίο  Μύθοι και παραδόσεις της Γουατεμάλας του συγγραφέα: Φρανσίσκο Μπερνόγια Γκάλβεζ

Γαβριήλ Παναγιωσούλης










6 σχόλια:

Μαριάνθη είπε...

ΚΑΛΗ ΣΟΥ ΜΕΡΑ ΠΟΛΥ ΑΓΑΠΗΤΕ ΜΑΣ ΓΑΒΡΙΗΛ.
ΛΟΙΠΟΝ ΞΕΡΕΙΣ ΚΑΤΙ; ΕΙΣΑΙ ΦΩΤΕΙΝΟ ΔΕΙΓΜΑ ΑΝΘΡΩΠΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΟΥ. ΚΑΙ ΤΟ ΔΙΑΧΕΙΡΙΖΕΣΑΙ ΑΨΟΓΑ.
ΠΑΝΤΑ ΚΑΤΙ ΘΕΤΙΚΟ, ΚΑΤΙ ΙΔΙΑΙΤΕΡΟ ΔΙΝΟΥΝ ΤΑ ΓΡΑΠΤΑ ΣΟΥ ΠΟΥ ΠΟΤΕ ΔΕ ΜΕ ΑΦΗΝΟΥΝ ΑΔΙΑΦΟΡΗ .
ΚΑΛΑ ΝΑ ΕΙΣΑΙ.
ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΥΣ ΚΑΙ ΣΤΗΝ κ.ΟΡΤΕΝΣΙΑ.

Μηθυμναίος είπε...

Είχα διαβάσει κάποτε πως το καλαμπόκι για τους Μάγια ήταν, φυσικά σε διάφορες μορφές και τρόπους, η κύρια τροφή τους.

Και στη Βενεζουέλα, μπορώ να πω, ότι το καλαμποκάλευρο με το οποίο κατασκευάζεται η γνωστή arepa είναι κι αυτό από τα κυριότερα προϊόντα της. Το γνωστό Harina PAN το οποίο πωλείται κι εδώ και δεν μας λείπει ποτέ… για να μη ξεχνάμε… Las costumbres, amigo.

PD. Este escritor no es conocido aquí en Grecia, y me parece extraño…

pylaros είπε...

Καλημέρα από ΝΥ αγαπητή μου Μαριάνθη,
Για τους κατοίκους της κεντρικής Αμερικής ακόμα και του Μεξικού η βάση της διατροφής τους ήταν και είναι το Καλαμπόκι, από αυτό αρχίζουν την ημέρα τους με τορτίγιες κάτι σαν τις δικές μας πιτες αλλό πολυ φτενές,

Αποβραδύς Μουσκεύουν το καλαμπόκι σε νερό με ασβέστη, την άλλη μέρα το τρίβουν και βγαίνει η φλούδα, μετά αν υπάρχει μύλος το πάνε και το αλέθουν έτσι βρεμμένο, αν δεν υπάρχει το τρίβουν σε πέτρινη πλάκα...
μετά πλάθουν με το χέρι τις τορτίγιες τις τοποθετούν πάνω σε ένα μεγάλο πιάτο σαν τηγάνι από πηλό όπου από κάτω καίει φωτιά...

Είναι η αρχή της ημέρας για τους φτωχούς στα χωριά και στον κάμπους, μαζί με φασόλια μαύρα και ξυνή κρέμα γάλακτος κλπ...

Μου άρεσε ο μύθος αυτός, πολύ όμορφος έτσι τον μετέφρασα.
Ευχαριστώ,
χαιρετισμούς

Γαβριήλ

pylaros είπε...

καλημέρα από ΝΥ αγαπητέ μου Φίλε Στρατο,
Κάποτε είχα ζήσει από πρώτο χέρι που λένε τις συνήθειες των Μάγια, ή ας πούμε τις του λαού, προπαντός όταν έμεινα σε ένα χωριό ας πούμε στην καταπράσινη Ζούγκλα... να το καλαμπόκι είναι η βασική τροφή τους ακόμα και σήμερα...

Frncisco Barnoya Gálvez
190-1975 es indudablemente, uno de aquellos escritores a los que una sola obra basta para trascender en el ámbito de las letras.
Su libro publicado originalmente con el titulo HAN DE ESTAR Y ESTARÁN POR LA EDITORA ZIG ZAG de Chile, y que hoy se ofrece a los lectores como Cuentos y leyendas de Guatemala.
¨εζησε πολλά χρόνια στην Χιλή como exilado politico,
μετα υπηρέτησε στο διπλοματικό σώμα της Γουατεμάλας κλπ...
Αν απαρακολούθησες μέχρι σήμερα το καλαμπόκι ονομάζεται Μαίζ στα Ισπανικά και είναι και η επίσημη ονομασία του στα Αγγλικά Maize, όχι CORN που εννοεί κόκκο, κάλο...

Ευχαριστώ,
χαιρετισμούς

Γαβριήλ

Αστοριανή είπε...

...Τί κάνεις
εκεί στις ..λυγερές καλαμποκιές;;;;;;;;;;

Κάποια άλλη στιγμή θα τα πούμε, πάλι...
Χαιρετισμούς,
Υιώτα

pylaros είπε...

Dear Yiota Dimitri

Happy thanksgiving day to all of you

We are going away too
Μέσα στις καλαμποκιές έψαχνα για την Μαίζ, αλλα ήρθα λιγάκι αργά,
Ευχαριστώ
Regards

Gabriel