Τετάρτη 28 Οκτωβρίου 2015

Πρώτη Νοεμβρίου, (ημέρα των νεκρών)

Ήταν η πρώτη Νοεμβρίου .
Παραθέτω Ανθρώπινες συνήθειες
 ήθη και έθιμα από άλλους τόπους,
 αυτούς που έχω ζήσει και έχω λάβει μέρος
 παρατηρώντας τις συνήθειες των συνανθρώπων μας,
 μια και όλοι είμαστε παιδιά της ίδιας μάνας, της μητέρας γης.
                                                  *
Αυτή την εποχή του έτους υπάρχει μια ημέρα που είναι αφιερωμένη και  προορίζεται για την επιστροφή των ευλογημένων ψυχών, γνωστή ως ημέρα των νεκρών.
Καθώς μας διηγούνται  οι παππούδες μας στις 31 Οκτωβρίου, κατά το σούρουπο  τα πνεύματα,  οι ψυχές των νεκρών  γυρνάνε στην γη  και ψάχνουν να βρουν το σώμα τους, και μετά να επισκεφθούν  τα αγαπημένα τους πρόσωπα.
 Έτσι αντί να αισθανθούν φόβο οι ζώντες  από την συνάντηση με τις ψυχές       τους ετοιμάζουν μια «φιέστα» εορτή προς τιμήν των θανόντων, ένα καλωσόρισες με τραγούδια και μουσική.
Τα κοιμητήρια σε όλο το κράτος  γεμίζουν με λουλούδια τους τάφους, η οικογένεια μαζεύεται και τρώνε μαζί πάνω στο τάφο  ένα ειδικό φαγητό το «Φιάμπρε» με συνοδεία τραγουδιστών και μουσικής. 
Στο Sumpango και το Santiago  της  Γουατεμάλας διατηρείται η παράδοση να ανυψώνουν χαρταετούς, έτσι ώστε να καθοδηγούν τα πνεύματα (ψυχές) των πεθαμένων στα σπίτια των αγαπημένων τους προσώπων σε αυτόν τον κόσμο την 1η και 2α Νοεμβρίου, ημέρα των Αγίων Πάντων, ή ημέρα των νεκρών.



  Με μουσική συντροφεύουν τις ψυχές των αγαπημένων τους νεκρών
 
 Μια πρώτη του Νοέμβρη 

Η γυναίκα του Πάντσο τον ξύπνησε νωρίς. Έβγαλε από τον κόρφο της και του έδωσε ένα χαρτονόμισμα που μύριζε ιδρώτα. Το είχε φυλάξει με τόση δυσκολία από αυτά που του έπαιρνε πριν προλάβει να τα παίξει στα ζάρια.
-Σου έχω ετοιμάσει το φαγητό της πεθαμένης κόρης μας, θα πας στο κοιμητήριο να της κάνεις συντροφιά, σε περιμένει, πάρε κάτι και για σένα να φάτε μαζί. Εγώ βλέπεις δεν μπορώ να λείψω, έχω να προσέχω ένα σωρό εγγόνια από τις προκομμένες κόρες μας που τα γενούν και μου τα φέρνουν να τα προσέχω.
-Μα δεν ξέρω, δεν θυμούμαι τον τάφο της.
-Ψάξε και θα τον βρεις, είναι στην κατηφόρα κοντά στον τοίχο.
Ο Πάντσο πήρε τα λεφτά, πήρε επίσης και τη χαντζάρα (ματσέτε) βγήκε στον κεντρικό δρόμο σταμάτησε το ταξί μου, εκείνη την ημέρα έκανα δρομολόγια στον  campo santo.
-Στο κοιμητήριο, είπε και κάθισε δίπλα μου στο μπροστινό κάθισμα.
Στα μισά του δρόμου το ταξί σταμάτησε απότομα, άντε έβγα -του λέω- να το σπρώξουμε στην άκρη μέχρι να πάω να φέρω βενζίνα, έμεινα πάλι. Είχα ξεχάσει να βάλω καύσιμα.
-Μα καλά δεν γράφει η βελόνα του καντράν;
-Πια βελόνα, τώρα θα δεις, άνοιξα το καπάκι του ντεπόζιτου κι έβαλα μέσα ένα σκουπόξυλο, να κοίτα άδειασε.
-Άφησέ με εδώ, θα συνεχίσω με τα πόδια, είπε ο Πάντσο.
Ιδρωμένος έφτασε στο νεκροταφείο, στην είσοδο συναντήθηκε με ένα μπουλούκι ναυτικούς γερμανούς μαζί με κορίτσια του μπαρ, είχαν πάει να τιμήσουν με ρούμι τον τάφο συμπατριώτη τους που είχε πεθάνει προ μηνών από το πολύ πιοτό. Αγκαλιασμένοι και γελώντας έβγαιναν προς την έξοδο όταν έπεσαν πάνω στον Πάντσο. Αυτός για να μη τον πετάξουν κάτω αγκάλιασε την προβοσκίδα ενός ελεφάντινου αγάλματος. Κοίταξε μέσα ένας πολυτελής τάφος με χρυσά γράμματα σε κάτασπρες μαρμάρινες πλάκες, έμοιαζε σαν απομίμηση του μαυσωλείου Taj Mahal, μόνο που του είχαν προστεθεί κεφαλές ελεφάντων, τάφος της γυναίκας πλούσιου ινδού μετανάστη στην πόλη του λιμανιού, ιδιοκτήτη κτηρίου κινηματογράφου.
Μοιάζει με κατοικία θεού μουρμούρισε ο Πάντσο, δεν ήξερα ότι και στο κοιμητήριο υπάρχουν κοινωνικές τάξεις.
Τον τάφο της κόρης του δεν τον θυμόταν, έψαξε στις φτωχογειτονιές, εκεί όπου δεν υπήρχαν μαρμάρινες πλάκες, είδε κάτι λιθαράκια σε φόρμα κύκλου. Αυτός πρέπει να είναι, έβγαλε τη χαντζάρα τον καθάρισε από τα αγριόχορτα. Ο σταυρός είχε πέσει σάπισε από την πολυκαιρία, δεν διακρινόταν ούτε τα γράμματα. Έψαξε την τσέπη του, δεν είχε πληρώσει το ταξί, πήγε στην είσοδο κι αγόρασε ένα αναψυκτικό, ένα κέρινο καντήλι, ένα χάρτινο στεφάνι και μια μπύρα για τον εαυτό του.
Γύρισε στον τάφο, έβαλε το στεφάνι πάνω από τον σάπιο σταυρό, άναψε το καντήλι, σερβίρισε το «φιάμπρε» ειδικό φαγητό για την ημέρα των νεκρών που είχε ετοιμάσει η γυναίκα του και τα πρόσφερε στην πεθαμένη κόρη του, μαζί με το αναψυκτικό, αυτός δε, έφερε το μπουκάλι της μπύρας στο στόμα του, ήπιε μια γουλιά, μετά σταμάτησε, ανάσανε, έβγαλε κι άναψε τσιγάρο από ένα μαύρο ταμπάκο, αυτό που κάπνιζαν οι φτωχοί, μάρκα payaso μετά άρχισε να μιλά στην κόρη του:
"Η μάνα σου κορούλα μου δεν μπόρεσε να έρθει, πρέπει να προσέχει τα εγγόνια της, η μια σου αδελφή λέει ότι ο πατέρας του παιδιού της, είναι ναυτικός, η άλλη δεν ξέρει, η άλλη χωροφύλακας".
Ήπιε την μπύρα φουμάρισε και το τσιγάρο, άφησε το φαγητό πάνω στον τάφο και πήρε το δρόμο του γυρισμού, σκεπτόμενος αν πραγματικά ήταν ο τάφος της κόρης του ή κάποιου άλλου νεκρού.
Τα λουστράκια περιφερόταν ανάμεσα στους τάφους με τα κασελάκια τους με το πρόσχημα να στιλβώσουν παπούτσια, στην πραγματικότητα για να βοηθήσουν τους νεκρούς να αποτελειώσουν το φαγητό τους. Μια και δεν υπήρχαν κοράκια.
Ήταν η 1η Νοεμβρίου ημέρα που τιμούνται οι νεκροί, ή κατά την δυτική εκκλησία η ημέρα των αγίων πάντων.



Γαβριήλ Παναγιωσούλης




12 σχόλια:

Αστοριανή είπε...

Τα λουστράκια περιφερόταν ανάμεσα στους τάφους με τα κασελάκια τους με το πρόσχημα να στιλβώσουν παπούτσια, στην πραγματικότητα για να βοηθήσουν τους νεκρούς να αποτελειώσουν το φαγητό τους. Μια και δεν υπήρχαν κοράκια. ...Γ.Π.

Γραφικό. Το θυμάμαι,
Γαβρίλη μου.
Ολοζώντανο.

Μόνο...
κάτι σκέψεις με ζώνουν, για καταστάσεις... στην πατρίδα...

Σε φιλώ, μαζί και την Ορτανσία σου,
Υιώτα

Μαρία Κανελλάκη είπε...

Κοίτα τι μαθαίνουμε... τέτοιο έθιμο δεν το είχα ακούσει ποτέ. Κι η φωτογραφία είναι τόσο αντιφατική για τη δυτική μας κουλτούρα. Μια γιορτή πάνω απ' τα μνήματα! Πόσο διαφορετική οπτική έχουν αυτοί οι άνθρωποι απ' τη δική μας φοβική αντιμετώπιση του θανάτου!
Εντυπωσιάστηκα με τούτη την ανάρτηση κ. Γαβριήλ.
Η διήγησή σου υποδειγματική και κινηματογραφικής ακρίβειας. Ως συνήθως.
Τους χαιρετισμούς μου απ' την σημαιοστολισμένη πατρίδα! Από αύριο ξαναγυρνάμε στα ΝΑΙ μας...

nikol είπε...

Dia de los muertes!!!Tienes razon !!
Δυνατά και παραστατικά περιγράφεις τον τρόπο που τιμούν τους νεκρούς τους Γαβρίλη μου !!!
Να είσαι καλά
Με αγάπη

airis είπε...

Η μέρα των Αγίων Πάντων ταυτίζεται με το Halloween; Σωστά;
Αχ πολύ θα ήθελα κι εγώ τέτοια φιέστα στους τάφους μας. όχι κλάματα , μα γλέντι .Έτσι συνεχίζει να υπάρχει γι α μας ο πεθαμένος μας!
Να'σαι καλά αγαπημένε μου Γαβρίλη. Απόλαυσα άλλη μία εξαιρετική εξιστόρησή σου!

pylaros είπε...

Αγαπητή μου Υιώτα,
Η Ιστορία επαναλαμβάνεται θα έλεγα η συνήθειες της ζωής επαναλαμβάνονται αφού πως να το κάνουμε η γη είναι σφαιρική και γυρίζει.

Αυτές οι συνήθειες είναι κρατική εορτή που έχουν την βάση τους στην καθολική εκκλησία, μαζί με συνήθειες ντόπιων ιθαγενών κλπ...

ευχαριστώ
χαιρετισμούς
Γαβριήλ

pylaros είπε...

Αγαπητή μου κ. Κανελλάκη,
όταν πρωτοείδα τις συνήθειες αυτές δεν πίστευα στο μάτια μου, αλλά, όλα τα ταξί της πόλης κάνανε δρομολόγια στο κοιμητήριο μεταφέροντες εκατοντάδες πιστούς, εκεί πήρα κι εγώ μέρος, από όπου και η ιστορία μου.
Είναι μια επίσημη εορτή του κράτους ημέρα των Αγίων ΄Πάντων της καθολικής Εκκλησίας, κάτι τι με το δικό μας ψυχοσάββατο ή την Κυριακή της Πεντηκοστής της Ορθοδόξου εκκλησίας.
Στις Δυτικές θρησκείες την 31 Οκτωβρίου την νύχτα οι ψυχές των νεκρών γυρνάν στην γη κλπ...
Αυτό το πιστεύω της δυτικής καθολικής εκκλησίας αναμεμιγμένο με παγανιστικές δοξασίες των Celtic and άλλων βορειο-ευρωπαίων έφτασε στην Αγγλόφωνη Αμερική η εορτή του Halloween την 31 Οκτωβρίου κοινώς ημέρα των μαγισσών που δεν έχει τίποτα το κοινόν με τα έθιμα των Ισπανόφωνων της Γουατεμάλας...
Ευχαριστώ πολύ για την επίσκεψή σου

πάντα με την αγάπη μου
Γαβριήλ

pylaros είπε...

Día de los muertos, un día especial para mi porque teniendo 3 taxis, era un día para hacer dinero.
Αγαπητή μου Νικόλ,
Οι αναμνήσεις μιας ζωής δεν σβήνουν ποτέ, τότε αυτή την εποχή ήμουν νέος γεμάτος σφρίγος και ganas para trabajar, y aprender cada día algo nuevo!
Aprecio su visita a mi pagina
με τις καλύτερες ευχές μου,
πάντα με την αγάπη μου

Γαβριήλ

pylaros είπε...

Αγαπητή μου Αριστέα,
Η ημέρα των Αγίων πάντων για τους Αγγλοσάξονες και την Β. Αμερική ταυτίζεται με το Halloween αν και του έχουν προστεθεί διάφορες παγανιστικές δοξασίες των Κέλτων, Celtics εδώ το λένε και ημέρα μάγισσών Day of the Witches αυτών που καβαλάνε την Σκούπα κλπ...

Στην Ισπανόφωνη Αμερική είναι η ημέρα των Αγίων Πάντων της καθολικής εκκλησίας είναι τελείως διαφορετικό το έθιμο
Είναι μια ατμόσφαιρα θρησκευτο-οικογενειακή, έθιμο ότι οι νεκροί(οι ψυχές τους) δεν πεθαίνουν αλλά αιωρούνται στο σύμπαν, αυτός είναι ο λόγος που ανυψώνουν χαρταετούς για να τους δείξουν τον δρόμο του γυρισμού στα αγαπημένα τους πρόσωπα. ακόμα πάνε και τρώνε φαγητό και προσφέρουν και στους νεκρούς πάνω στο τάφο τους κλπ..
Ευχαριστώ πολύ

με αγάπη

Γαβριήλ

Dennis Kontarinis είπε...

Ωραία όλα όσα μας περιγράφεις φίλε μου.
Πολλά σοφίζεται ο άνθρωπος για να δώσει κέποιο ενδιαφέρον και μια ιδιαιτερότητα στη ζωή.
Καλά όσα μας έμαθες και σήμερα. Τα κρατάμε.

pylaros είπε...

Καλησπέρα Ντένη,
Είναι συνηθειες-παραδόσεις άλλων λαών που το χέρι της έχει βάλει και ηκαθολική Εκκλησία με την εορτή των Αγίων πάντων,
αυτοί πιστεύουν στον γυρισμο των ψυχών στα σώματά τους, και γιαυτό τους υποδέχοντε με φαγητά και μουσική
από την ίδια βάση προέρχεται και η εορτή του Hallween με πρόσθεση παγανιστικών δοξασιών από τους Κέλτες κλπ...

Τα λέμε

Γαβριήλ

Μηθυμναίος είπε...

Απ’ ό,τι θυμάμαι στη Βενεζουέλα, φίλε Γάβο, η Ημέρα των νεκρών εορτάζεται στις 2 Νοεμβρίου. Την 1 γιορτάζουν την Ημέρα όλων των Αγίων (Των Αγίων Πάντων…) Βέβαια κάθε χώρα της Λατινικής Αμερικής έχει διάφορες θρησκευτικές δοξασίες. Διάβασα πως αλλού Ημέρα των Νεκρων είναι και οι δύο μέρες (1 και 2) την πρώτη οι ψυχές επιστρέφουν στα παιδιά και τη δεύτερη επιστρέφουν στους μεγάλους.

Πάντως τα λουλούδια στους τάφους πρωταγωνιστούν.

Καλό Σαββατοκύριακο!

pylaros είπε...

Γεια σου φίλε μου Στράτο,
Ξέρεις κάποτε έζησα μια ζωή έντονη στην Λατινική Αμερική, αναμεμιγμένος με τους ντόπιους
Τώρα Νομίζω ότι εόρταζαν και τις 2 μέρες την επιστροφή των ψυχών,

πάντως το έθιμο σαυτό γιόρταζε όλη η πολη του Λιμανιού.

ευχαριστώ

χαιρετισμούς

Γαβριήλ