Ένα Λιμάνι χωρίς Ανία:

Η ζωή του λιμανιού θα μπορούσα να πω κοσμοπολίτικη, πολλά τα βαπόρια πολλές οι εθνικότητες, πολλοί οι ναυτικοί, πολλές οι πεταλούδες, εννοώ τα κορίτσια αυτά που στην κυριολεξία ζούσαν από την «εκμετάλλευση» αυτό σε παρένθεση των ναυτικών. Οι υπόλοιποι ακολουθούσαν.
Λούστροι, ταξιτζήδες, ιδιοκτήτες μπαρ, γυναίκες μαστροποί, αστυνομικοί, δικαστές, που απέβλεπαν στην δικιά τους ατομική καλοπέραση, δημοσιογράφοι μεσάζοντες, ένα διεφθαρμένο καθεστώς.
Η έγκριση εισόδου στο κράτος ερχόταν από τις αρχές για εργάτριες με βίζα για να δουλέψουν στο τάδε ή δείνα μπαρ, με μια σύμβαση για ορισμένο χρονικό διάστημα. Δεν είχαν δικαίωμα να αλλάξουν Μπαρ, ούτε εργασία. Ντόπιες δεν υπήρχαν, ή έκαναν την δουλειά τους από μόνες τους.
Τα λεωφορεία ερχόταν γεμάτα κορίτσια από αυτό το κρατίδιο του ειρηνικού ωκεανού. Μέσα σε όλα αυτά έπλεαν οι ναυτικοί στο λιμάνι. Τα δωμάτια που κοιμόταν τα κορίτσια στο δεύτερον όροφο ήταν στη σειρά, οι υπόλοιπες κοιμόταν με ένα σεντόνι στον διάδρομο βεράντα του δεύτερου ορόφου, έτσι όταν πήγαινες γiα κάποιο φίλο έπρεπε να δρασκελάς μισόγυμνα νεαρά κορμιά.
Είχα γνωριστεί με την γυναίκα αυτή και τον άντρα της, είχαν το καλύτερο μπαρ , έλυναν κι έδεναν στο λιμάνι. Δεν ξέρω γιατί αλλά έτρεφαν ένα σέβας προς το άτομό μου. Πάντα με καλούσαν σε δεξιώσεις ή οτιδήποτε είχε να κάνει με ναυτικούς.
Έτσι μου παρουσίασαν μια μέρα τον Γιάννη ναυτικό από την Ιθάκη, θα γινόταν νονός στη βάφτιση του γιου τους, στην καθολική εκκλησία του τόπου. Εκεί γνώρισα και τους ιταλούς ιερείς, είναι αυτοί οι ίδιοι που μας ευλόγησαν τα ταξί την ημέρα του Αγίου Χριστοφόρου και μας δώρισαν και την εικόνα του με μαγνήτη για το ταμπλό, έμεναν σε δωμάτια στο περίβολο της εκκλησίας και ήταν η μοναδική καθολική εκκλησία στην πόλη του λιμανιού των 40.000 κατοίκων.

Ο δικαστής του πρωτοδικείου, (Juez de la primera instancia) ένας χοντρός με πλαδαρές σάρκες, ο οποίος έπαιζε κάθε βράδυ μπιλιάρδο στο Ριτζ, με θεωρούσε σαν μεσάζοντα ή ακόμα μπορώ να πω σαν έναν που θα μπορούσα να κινήσω τα νήματα της διαφθοράς στο λιμάνι, και ήθελε κι αυτός μερτικό, ή ας το πούμε αλλιώς με πίεζε να λαμβάνω μέρος σε οτιδήποτε έχει να κάνει με ξένους ή με άλλες γλώσσες που αυτός δεν είχε ιδέα ή ακόμα ίσως να πλέκουμε έναν ιστό ας το πούμε διαφθοράς, σε ότι μπορούσε αφού οι μεγάλοι τον άφηναν έξω από τη μοιρασιά στο καθημερινό λαθρεμπόριο, όπου εμπλεκόταν λιμενάρχης, Νομαρχία, στρατιωτικοί και ναυτικοί ακόλουθοι, και οι έλληνες καπεταναίοι σε 2 βαπόρια της γραμμής με σημαία του κράτους αυτού.
Εκτός από αυτά και τα ξένα βαπόρια τακτικών γραμμών τα οποία κι αυτά έκαναν λαθρεμπόριο αλλά σε μικρότερη κλίμακα. Όταν κάτι πήγαινε στραβά πάντα έπιαναν τον τελευταίο τροχό συνήθως τον ταξιτζή αυτόν με το αυτοκίνητο, τον χώνανε φυλακή και το δημοσίευαν με μεγάλα γράμματα. Ο δικαστής αυτός λοιπόν είχε συνεργό ένα δημοσιογράφο της εφημερίδας -Ο Ταχυδρόμος του Βορρά- μου έστελνε μηνύματα το τι θα γίνει με τους δυο έλληνες ναυτικούς που ήταν φυλακή, να τους πίσω να του δώσουν χρήματα για να ελευθερωθούν, τους καλούσε στο δικαστήριο κάθε λίγο και λιγάκι για ανάκριση, τους φέρνανε ποδαρόδρομο μαζί με άλλους φυλακισμένους με συνοδεία φυλάκων με τα όπλα στον ώμο. Φώναζε (κι εμένα για διερμηνέα) τους έλεγε πρέπει να πληρώσετε πρόστιμο, αν όχι πίσω στο κελί. Ο δικαστής με κοίταζε στα μάτια και μου ψιθύριζε μα σου έστειλα μήνυμα
Οι Έλληνες δεν ήθελαν να καταλάβουν το σύστημα ή δεν είχαν, έλεγαν ότι ήταν αθώοι, αλλά με αυτό δεν ξεμπλέκεις. Η κατηγορία ήταν ότι έσπρωξαν ένα Κολομβιανό ασυρματιστή ναυτικό από άλλο βαπόρι στη λίμνη γιατί πείραξε τη γυναίκα ενός φίλου τους. τους έκανε μήνυση ότι ήταν ανάπηρος είχε ένα νεφρό και ότι κινδύνεψε η ζωή του κλπ…
Η διαφορά ότι ο κατήγορος μίλαγε την γλώσσα του τόπου, οι κατηγορούμενοι όχι.
Τώρα σε αυτά τα μέρη είσαι ένοχος μέχρι να αποδείξεις την αθωότητά σου. Τους Έλληνες σχεδόν παιδιά τους έβαλαν φυλακή, εκεί σε ξεχνούν αν δεν έχεις κάποιον να τρέχει. Ούτε ο καπετάνιος ενδιαφέρθηκε, ούτε ο πράκτορας, το μόνο που τους έστελναν φαγητό.
Εν τέλει το βαπόρι άλλαξε καπετάνιο, ήταν χρονο-ναυλωμένο από την εταιρία μπανανών United Fruit Co. κι έκανε τακτικά ταξίδια, αυτός απαίτησε δυναμικά την αποφυλάκιση τους, έτσι κι έγινε.
Ο ζεστός τροπικός ήλιος, η πλούσια βλάστηση, έκανε ακόμα πιο νωχελική, τεμπέλικη τη ζωή, μια ζωή όπου συνυπήρχαν, η απόλυτος φτώχεια, η κλειστή ανέγγιχτη κοινωνία των εχόντων και κατεχόντων, η ζήλεια των ντόπιων ειδικώς της κοριτσίστικης νεολαίας για τον κόσμο που είχε να κάνει με ναυτικούς, εκεί όπου κυκλοφορούσε το χρήμα και η κοινωνία των πάντοτε μετατιθεμένων δημόσιων λειτουργών, οι οποίοι ήθελαν κι αυτοί μέρος από την πίτα.
Μια ζωή γεμάτη περιπέτειες, η ανία ήταν άγνωστη λέξη κάθε μέρα και κάτι καινούργιο.
Γαβριήλ Παναγιωσούλης